Bir Afrika modası başladı dünyada, sanırsınız ki Amerika’nın keşfi gibi yeniden bir keşif bu. Başta Fransa olmak üzere bir taraftan ABD’nin, diğer Avrupa ülkelerinin, Rusya’nın, Çin’in ve özellikle Hindistan’ın ilgi odağı oldu Afrika. Dünya ülkelerinin bu kıta ile ilişkilerinin bütünü ile bir tek yazıya sığdırmak mümkün olmayacak ancak beraberce bir kuş bakışında bulunmamız mümkün olacaktır.
30 milyon kilometrekareyi aşan yüzölçümü ve 1 milyara yakın nüfusu ile Afrika kıtası, gerek barındırdığı doğal kaynaklar gerek sahip olduğu insan gücü ile uluslararası arenada gittikçe artan bir ehemmiyet kazanıyor. Öyle ki Afrika kıtası dünya petrol ihtiyacının yaklaşık olarak % 15’ini karşılamakta ve toprakları dünyada tarıma elverişli toprakların yaklaşık 1/3’ünü oluşturmaktadır.
Yalanız Doğu Afrika’dan örnekler verecek olursak; Afrika’nın işlenmemiş zengin madenleri bir hayli fazladır. Kıta, hidroelektrik gücü arzında dünya potansiyelinin % 40’ını, elmas ve kromunun büyük bölümünü; komünist olmayan ülkelerde uranyumun % 30’unu, altınının % 50’sini, kobaltın % 90’ını, fosfatlın % 50’sini, platinin % 40’ını, kömürün % 7,5’ini, bilinen petrol rezervlerinin % 8’ini, doğalgazın % 12’sini, demir cevherinin % 3’ünü, milyonlarca hektar işlenmemiş tarım arazisini bünyesinde bulundurmaktadır. Bu tür bir bolluğa ve çeşitliliğe sahip başka bir kıta yoktur. Örneğin Angola’daki elmas kaynakları, dünya elmas rezervlerinin tahmini % 11’ine karşılık gelmektedir. Ayrıca bu bölgedeki elmaslar fevkalade değerli olmakla birlikte, kıratının ortalama fiyatı yaklaşık 140 dolardır ve bazı sunumlarla birlikte bu fiyat 350 dolara kadar yükselebilmektedir. İkinci kalitede olan Namibya’nın elması ise Avustralya’nın elmasından 12 kat daha değerlidir. Afrika aynı zamanda, dünya manganez kaynaklarının % 64’üne, bakırın % 13’üne, boksit, nikel ve kurşun kaynaklarının da büyük bölümüne sahiptir. Afrika, ABD ve Rusya haricinde dünya piyasalarındaki kakao ihtiyacının % 70’ine, kahvenin % 60’ına, hurma yağının % 50’sine ve toplam petrol ticaretinin % 20’sine cevap vermektedir. Bunların yanı sıra Afrika’nın turizm potansiyeli de oldukça iyidir. Eşsiz vahşi hayatı, doğal güzelliği ve dokunulmamış ekolojisi, Afrika’nın tarım ve maden alanlarındaki zenginliğinin ardından üçüncü önemli doğal kaynağını oluşturmaktadır. Batılı ülkeler tarafından 5 yıl öncesine kadar Afrika’ya yapılan 568 milyar dolarlık teşvike karşın, kıtanın ekonomik gelişme açısından yeterli düzeyde rekabetçi olması sağlanamamıştır. Sizce bu yardımların gerçek amaçlarının irdelenmesi gerekmez mi?
Köle ticaretini geride bırakarak, Kıta’nın sömürü tarihine kısaca değinecek olursak. Amerika'nın Afrika Kıtası ile bağlarının II. Dünya Savaşı’na kadar oldukça azaldığı söylenebilir. Ancak II. Dünya Savaşı’nda ABD'nin Afrika'ya askeri güç olarak girmesi, İngiliz kuvvetlerinin, Kuzey Afrika'da Alman ve İtalyanlara karşı yürüttüğü savaşa destek verme amacıyla olmuştur. Ardından ABD'nin Afrika ilgisi Soğuk Savaş döneminde SSCB-ABD mücadelesi olarak ortaya çıkmıştır. ABD, Belçikalıları destekleyerek Kongo'daki muhtemel SSCB hâkimiyetini kırmıştır. Zira Kongo, dünyanın sayılı kobalt, bakır ve elmas kaynaklarına sahip bir ülkedir. ABD'nin Reagen döneminde 14 Nisan 1986'da Libya'ya hava saldırısı düzenlenmesine daha sonra da 31 Mayıs 1996'da Liberya'ya operasyon düzenlenmesine sebep olmuştur. AFRICOM'un kurulmasından önce ABD'nin önemli Afrika müdahalelerinden biri de Somali'de gerçekleşmiştir. Somali'de bulunan petrol kaynaklarının ABD müdahalesi için ilgi çekici olduğu söylenebilir. Pek çok araştırmacı ABD yanlısı eski devlet başkanı Said Barre'nin Conoco, Chevron, Amoco gibi şirketlere önemli ayrıcalıklar tanımasını dikkate değer bulmaktadır. Somali El Kaide'nin ortaya çıkışıyla Eş Şebab örgütü üyelerinin konuşlandığı bir ülke durumuna gelmiştir. Eş Şebab, El Kaide'nin bir uzantısı olarak 2006'da adını duyurmaya başlarken, Africom da 2007 yılında teşkilatlandırılmıştır!