TÜRKİYE, KKTCDEKİ ULUSAL ÇIKARLARINDAN VAZGEÇMEYECEK
Yazının Giriş Tarihi: 14.01.2017 00:00
Yazının Güncellenme Tarihi: 14.01.2017 00:00
Kıbrıs adası tarihinin hiçbir aşamasında jeopolitik önemini kaybetmemiş önemli coğrafyalardan biridir. Yaklaşık 307 sene Osmanlı Devleti himayesinde kalan Kıbrıs, 1878 tarihinde İngilterenin idaresine bırakılmıştır. Osmanlının Birinci Dünya Savaşı sırasında Almanyanın yanında savaşa girmesiyle de İngiltere tek taraflı olarak Kıbrısı ilhak etmiştir. Türkiyenin Kıbrısa hak ettiği alakasının başlaması 1950li Demokrat Partili yıllara dayanıyor. Bilhassa Fatin Rüştü Zorlunun Dış İşleri Bakanlığına getirildiği 1957 ila 1960 yılları arasında Türkiye, Kıbrıs davasını bir milli dava olarak görerek, Türkiyenin ulusal çıkarlarının içinde benimsemiştir. Türkiye, 1958 sonuna dek adanın iki halk arasında taksimi planını savunmuş, 19 Şubat 1959 tarihinde imzalanan Londra Anlaşması ile de Türkiye-İngiltere-Yunanistan garantörlüğünde Bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti kurulmuştur. Adada Rumların kontrolündeki terör faaliyetleri, kanlı noel baskınları, yıldırma ve baskı politikaları etkisinde geçen yılların ardından 1974 Kıbrıs Barış Harekatı ile 15 Kasım 1983 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetii ilan edilmiştir.
Doğu Akdeniz jeopolitiğinde Kıbrısın önemi
Kıbrıs, coğrafi özellikleri bakımından Orta Doğu topraklarını denetleyen bir uçak gemisi pozisyonundadır. Orta Doğunun güvenliğinin tesisinin yanı sıra, enerji tedariki ve enerji nakil hatlarının güvenliğini sağlamada ise yadsınamaz önemini korumaktadır. Fakat Doğu Akdeniz enerji kaynaklarının çıkarılması hususunda müşterek bir hukuki zemin henüz temin edilebilmiş değil. Bu bağlamda Kıbrıs meselesinin çözümü, bölge ülkelerinin enerji politikaları bakımından önem arz ediyor. Doğu Akdenizin enerji haritasına baktığımızda, İsrail açıklarında keşfedilen doğal gaz sahaları olan Tamar ve Leviathan ile Kıbrıs adasının açıklarında yaklaşık 200 milyar metreküplük bir doğal gaz rezervinin bulunması, Kıbrısın önemini, Doğu Akdeniz enerji kaynakları vasıtasıyla her geçen gün arttırmaktadır.
Güney Kıbrıs Rum yönetimi Ada açıklarındaki enerji kaynaklarından tek başına sorumlu olamaz.
Kıbrıs adasını küresel siyasette önemli kılan bir diğer özellik, Güney Kıbrıs Rum Yönetiminin Mısır, İsrail ve Lübnan ile arasında Münhasır Ekonomik Bölge Anlaşmalarına imza atarak petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerinde kendisini yetkilendirmesidir. Neticede Kıbrıs meselesinin çözülmemiş olması ve adanın üç garantör devletleri olan Türkiye, Yunanistan ve İngilterenin de onayı olmadan bu tip politikaların takip edilmesi, krizleri derinleştirmeden başka bir işe yaramamaktadır.
Son dönemde Türkiyenin İsrail ile enerji temelli ilişkilerin iyileşme sürecine girmesi, İsrail enerji kaynaklarının Türkiye üzerinden aktarılmasını gündeme getirmiştir. Kıbrıs adası açıklarındaki doğal gazın tedarikinde en maliyeti düşük seçenek, hattın Türkiye üzerinden sağlanmasıdır. Bu nedenle Doğu Akdeniz enerji politikalarında Türkiyenin konumu, tarafların kendiliğinden işbirliğine yönelmeleri açısından önem teşkil etmektedir.
Cenevre görüşmelerinde kısa vadede çözüm bekleyemeyiz.
12 Ocak tarihinde Cenevre de Türkiye-İngiltere-Yunanistan garantörlüğünde Kıbrıs Sorununun çözümüne dönük toplantılarda, KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Anastasiadis arasındaki müzakerelerden kısa vadede çözüme yönelik bir netice beklemek son derece zor. Türkiyenin 1958 senesine kadar benimsediği taksim tezinin uygulanması ve Türk ve Rum halkları arasında referanduma gidilmesi gerekmektedir. Kıbrıs Türklerinin 43 yıldır vermiş olduğu mücadelenin meyvelerini almak isteniyorsa, Türk askerinin adadan çekilmesi, Türkiyenin garantörlüğünün kaldırılması gibi hususlar müzakere edilmemelidir. Sayın Cumhurbaşkanı Akıncı seçildiği ilk günlerde Türkiyenin yavru vatanı olmak istemiyoruz. Şeklinde ifade kullanması, sayın Akıncının Rum tarafıyla görüşmelerde bu taleplerine daha yumuşak davranabilme ihtimalini ortaya çıkarmıştır.
Türkiyenin güney sınırı ötesinde, Orta Doğuda yeniden Sykes-Picot Anlaşması hesapları yapılırken, enerji diplomasisi hiç olmadığı kadar hız ve güç kazanmışken ve Türkiyenin güneyinde terör grupları büyük devletlerin vekaletleriyle devlet kurma peşindeyken, Türkiye Cumhuriyeti Kıbrıs adasındaki ulusal çıkarlarından asla vazgeçmeyecektir.
Yorum Ekle
Yorumlar
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
FURKAN KAYA
TÜRKİYE, KKTCDEKİ ULUSAL ÇIKARLARINDAN VAZGEÇMEYECEK