Değerli Yalovalılar, geçen yazımızda işyerinde stres yaratan faktörlerden bahsetmiştik. Sebepleri arasında saydığımız vardiyalı çalışmalar ile ilgili sizlere farklı bir bakış açısıyla bir şeyler anlatmaya çalışacağım. Modern insanlık tarihine baktığımızda bundan 70.000 yıl öncesine ait bulgulara rastlayabiliyoruz. Binlerce yıllık bu uzun serüvende insanoğlu neredeyse son 250 yıl içindeki hızlı gelişmelerle sanki son kulvara girmiş bir yarış atı gibi koşuyor. James Watt’ın buharlı makineyi 18.yüzyılın sonlarına doğru geliştirmesiyle başlayan sanayi devrimi ile artık insanlar fabrikalarda 24 saat çalışmaya başladılar. 19.yüzyılın sonlarına doğru ise Thomas Edison elektrik ile çalışan ampulü geliştirdikten sonra geceleri çalışmak ve üretim yapmak daha da kolaylaştı. 70.000 yıllık tarihi boyunca geceleri çalışmaya kodlanmamış insan vücudu, ne yazık ki bu duruma hala adapte olabilmiş değil. Çünkü vücudumuzu yöneten birçok hormon sabah saatlerinde en üst seviyelere çıkıyor. Örneğin sadece karanlık ortamda uyuyan bir insanda sentez olan (üretilen) melatonin hormonu çok güçlü bir antioksidandır. Melatonin, bağışıklık sistemini destekler ve hücrelerin yenilenmesini sağlar. Aynı zamanda vücudun biyolojik saatini ve ritmini ayarlar. Karanlık ortamda uyunmaz ise salınımı çok zordur. Melatonin vücuttaki tüm hücrelere girerek, hücrenin genetik kodunu taşıyan hücre çekirdeğini (DNA) özel bir biçimde koruduğu ve bu şekilde hasara uğrayan hücrenin kendini tamir etmesine yardım ettiği bilinmektedir. Geceleri uyumaya kodlanmış insan vücudu sadece son 250 yıldır geceleri çalışmaya başladığı için sorunlar yaşamaya başlamıştır. Gece çalışanlarda mide ve barsak hastalıkları, ülser, gastrit, uyku bozuklukları, şeker hastalığı, obezite, kanser, anksiyete bozuklukları ve kalp krizi gibi hastalıklar daha fazla görülmeye başlamıştır. Bu nedenle sürekli gece vardiyalarında çalışmak yerine vardiyaların dönüşümlü olarak ayarlanması işverenlerin mutlaka zorunlu olarak uygulamaları gereken bir kuraldır. Bu yöntem ile kesin bir çözüm bulunmuş değildir ancak çalışanların uğrayacakları sağlık kayıplarının daha az olacağı aşikardır. Gece vardiyasından çıkan bir çalışanın mutlaka iyice karartılmış bir odada uyuması faydalı olacaktır. Ayrıca en az yılda bir kez kapsamlı bir sağlık muayenesinden geçmeleri de gerekmektedir. İşyeri hekimi olan işletmelerin, özellikle gece vardiyalarında çalışan kişileri daha dikkatli olarak sağlık muayenesinden geçirmeleri faydalı olacaktır. Hepinize sağlık dolu günler dilerim.